AKTÜATÖRLÜ VANALAR NEDİR?

Mekanizmaların veya sistemlerin kontrol edilmesini sağlayan, mekanik büyüklükleri harekete dönüştüren araçlara aktüatör adı verilir. Hidromekanik, elektromekanik ve pnömatik olmak üzere üç farklı sınıfı bulunan aktüatörlü vanalar işlevsel olabilmeleri için bir enerji kaynağına ihtiyaç duyar. Enerji kaynağından alınan sinyali mekanik harekete dönüştüren sistemler son kontrol elemanı olarak işlev görürler. Kontrol ünitesi ile hareket arasındaki ara yüzün oluşumunu sağlayan vanalar, düşük güç sinyallerinin proses kontrolünün sağlanması için uygun enerji seviyesine dönüştürülmesinde görev alırlar. 

Aktüatörlü Vanalar Nasıl Çalışır?

Yazılım tabanlı sistemler veya insan gücü gibi kaynaklar vasıtasıyla kontrol sisteminin hareket ettirilmesini sağlayan aktüatörlü vanalar işlemlerini ortama bağlı olarak gerçekleştirir. Cisimlerin sıkıştırılması veya hareketi artırmak gibi amaçlarla mühendislik alanında sıklıkla kullanılan araçların performansı bazı etkenlere göre değerlendirilebilir. Bu etkenler içerisinde mukavemet, çalışma şartları, hacim, hız, enerji verimi ve kütle, ivme ve kuvvet ölçülebilirliği şeklindedir. Endüstride en çok kullanılan vana tipleri elektromekanik ve pnömatik seçeneklerdir. Elektrik aktüatörler; damperlerin, küresel vana ve kelebek vana çeşitlerinin oransal veya on-off olarak kontrolünü gerçekleştirir. Çeyrek turda dönel hareket ile açılış kapanış yapabilen vanalara uygulanan sistemlerle oluşturulan vana çeşitlerine ise elektrik aktüatörlü vanalar adı verilir. Exproof modelleri de bulunan bu seçenekler endüstriyel tesislerin sorunsuz ve verimli olarak çalışabilmesi için önem arz eder. Endüstriyel alandaki çeşitliliğe etkin bir şekilde uyum sağlayan elektrik aktüatörlü vanalar elektrik kesintilerinin meydana gelmesi durumunda manuel olarak da açma-kapama yapabilirler. Elektriğin gelmesiyle yeniden otomatik kontrol sistemine geçen sistemler, bu yönleriyle avantajlıdır. 

Pnömatik Aktüatörlü Vanaların Kullanım Alanları

Akışkanların akış yönünün açılıp kapanmasında ya da yönünün değiştirilmesinde görev alan pnömatik aktüatörlü vanalar elektrik aktüatörlü seçeneklerde olduğu gibi basınçlı hava ile çalışan seçeneklerdir. Tek veya çift girişli gibi değişken seçeneklere sahip olan modeller, selenoid valf çıkışlarının aktüatöre bağlanması sayesinde işlev görür. Sisteme enerji sağlandığında hava çıkışlarının yön değiştirip aktüatörü kontrol etmesi sağlanır. Kompakt modelleri sayesinde endüstrinin birçok alanında kullanılan elektrik ve pnömatik aktüatörlü vanalar kolay bakım imkanı ve sergiledikleri yüksek performans sayesinde kullanıldıkları alanda yüksek performans sağlar. Özel tasarım ve aksesuar seçenekleri ile zenginleştirilebilen modeller uzun ömürlüdür. 

AKTÜATÖRLÜ VANALARIN KULLANIM ALANLARI

Akışkanların akış yönlerini kapayan ya da yönünü değiştiren araçlara aktüatörlü vanalar denir. Endüstrinin çeşitli dallarında kullanılabilen vanalar, su, hava ve gaz gibi akışkanlar üzerinde etkilidir. Valfin enerjilenmesi durumunda işlevsel hale gelen vanalar iş akış süreçlerinin çok daha verimli hale gelmesini sağlar. Doğal gaz hatlarından petrokimya sistemlerine, gıda işleme tesislerinden  gemi inşa endüstrisine kadar çok geniş bir kapsama sahip olan ürünler kendi içlerinde elektrik ve pnömatik aktüatörlü vanalar olmak üzere ikiye ayrılır. Bu türlerin de kullanım alanlarına ve işlevselliklerine göre kendi içlerinde ayrılması mümkündür.

Pnömatik Aktüatörlü Vanaların Endüstride Kullanımı

Pnömatik aktüatörlü vana seçenekleri wafer kelebek, lug tip kelebek,PVC kelebek, gıda tip kelebek gibi farklı uygulamalara tabidir. Lug tip kelebek pnömatik aktüatörlü vanalar deniz suyundan suya, granüllü akışkanlardan kimyasal akışkanlara kadar birçok alanda kullanılabilir. Lug tip vanalar da havadan toza, sudan deniz suyuna kadar geniş kullanım yelpazesine sahiptir. PVC kelebek vanalar genellikle kimyasal ve asit akışkanlarında kullanılır. Gıda tip vanalar ise ilaç, kimya ve gıda sanayisinde işlev görür. Metal vanalar asit ve kimyasal akışkanlarında, yüksek performans kelebek vanalar yüksek basıncın ve aşırı sıcaklığın bulunduğu ortamlarda ve teflon contalı vanalar tam sızdırmazlık gereken zorlu koşullarda işlevsellik gösterir. Vanaların uzaktan kontrol edilmesini sağlayan pnömatik aktüatörler ise proses süreçlerine büyük katkı sağlar. Bu özellikleri ile aktüatörlü vanalar endüstrinin birçok alanında yaygın olarak kullanılır.

Elektrik Aktüatörlü Vanaların Özellikleri

Damperlerin, kelebek ve küresel vanaların kontrol edilmesini sağlayan elektrik aktüatörlü vanalar genellikle çeyrek turda dönel hareketle açılıp kapanabilen vanalar üzerinde işlev görür. Farklı değere sahip seçeneklerle endüstrinin kullanımına sunulan vanalar, sağladıkları güvenilirlik ile endüstride güvenli çalışma ortamları oluşturur. Geniş maksimum dönme açısına sahip olan modeller aynı zamanda sunduğu geniş çalışma gerilimi aralığı sayesinde endüstrinin pek çok kolunda kullanılabilir. Kompak ve hafif olması sayesinde elektrikli ev aletlerinden otomotivlere kadar birçok alanda işlev gören elektrik aktüatörlü vanalar az enerji tüketimi ile kullanıldığı alanlarda yüksek verimlilik sağlar. Hassas oransal kontrol imkanına sahip olan ürünler yüksek koruma sınıfı ile elektriğin her yerde ulaşılabilir olmasını sağlıyor.